Cuijk, Sint Martinuskerk, Hoofdorgel

Foto’s: © jancoschout@solcon.nl

  • Het orgel is rond 1650 door Andries Severijn gebouwd voor een Belgische kerk. In 1803 is het door de Nijmeegse bouwer Peter Torley in Cuijk geplaatst. Er is lange tijd gedacht dat dit in 1804 was gedaan door Graind’Orge.
  • In 1861 werd het verkleind van drie naar twee manualen door een timmerbedrijf met de naam L. Smits. Deze verwijderden het echowerk, en hebben het rugwerk als borstwerk geplaatst. Ook werd het zelfstandige pedaal verwijderd. F.C. Smits jr. voerde werkzaamheden uit in 1884 en 1913. In dit laatste jaar is het instrument naar de nieuwe kerk van Cuijk verhuisd. De gebroeders Vermeulen voegden in 1927 een pedaallade met twee registers toe. Zij vervingen ook verschillende registers door meer modieuze stemmen.
  • In 1955 werd het orgel door Verschueren gerestaureerd. Hij herstelde de dispositie en vernieuwde een deel van de mechaniek. Er werd een pneumatisch pedaal aangelegd. Adviseur hierbij was prof.dr. A. Smeijers in samenwerking met Hub. Houët, adviseur namens de KKOR. Op 31 juli 1955 is het gerestaureerde instrument weer in gebruik genomen met een bespeling door Albert de Klerk.
  • Een nieuwe algehele restauratie werd uitgevoerd door Verschueren in 1991/1992. Bij deze restauratie is het borstwerk weer in een nieuwe rugwerkkas geplaatst. Ook werd de hoofdwerkkas voorzien van nieuw lofwerk. Het instrument is in feite gereconstrueerd naar de vermoedelijke toestand van 1650. Adviseurs bij deze reconstructie waren drs. J.G.P. Boogaarts en drs. J.J. van der Harst. Op 18 september 1992 werd het orgel weer in gebruik genomen, waarna op 20 september een concert werd gegeven door Marc Schaefer.
  • In 2015-2016 werd er groot onderhoud uitgevoerd door de firma Verschueren onder advies van Jan Boogaarts en Rudi van Straten.

De dispositie van het Andries Severijn-orgel: 1650

Groot Orgel:
Prestant 8′
Bordon 8′
Octave 4′
Fluit 4′
Quintfluit 3′
Superoctave 2′
Tiers 1 3/5′ – 1992
Nazatt 1 1/2′
Mixtur IV sterk
Cimbal III sterk – 1992
Sexquialtera II sterk
Cornet IV sterk
Trompet 8′ (gedeeld)
Claron 4′

Posityf:
Holpyp 8′
Prestant 4′ – 1992
Nazatt 3′
Octave 2′ – 1992
Tiers 1 3/5′ – 1992
Quintfluit 1 1/2′ – grotendeels 1992
Mixtur III sterk – 1992
Cimbal II sterk – 1992
Cromhorn 8′ (gedeeld) – 1992

Echo:
Bordon 8′ – 1992
Prestant 4′ – 1992
Nazatt 3′ – 1992
Octave 2′ – 1992
Tiers 1 3/5′ – 1992
Trompet 8′ – 1992

Pedaal:
Bordon 16′ – 1992
Fluit 8′ – 1992
Trompet 8′
Claron 4′ – 1955

Overige registers:
Nagtegael
Vogelkens
Tambour

Koppelingen:
Groot Orgel – Posityf – schuifkoppel
Koppel Pedaal

Speelhulpen:
Tremblant