‘s-Hertogenbosch, Grote Kerk, Kabinetorgel

Foto’s voor restauratie: © janco.schout@wolmail.nl
Foto’s na restauratie: Bram Luteyn © 2022

Het orgel is gebouwd door: Johannes Stephanus Strümphler (1780)
Het orgel bevat ouder materiaal: orgelkas uit 1736 van Bouwer
onbekend.
In 1957 nam de Lutherse gemeente de oude Waalse Kerk aan de Verwerstraat uit 1847 over. In de kerk bevond zich een lege orgelkas. Deze is vermoedelijk uit 1736, en lijkt van Duitse afkomst. Het is afkomstig uit de kapel van het Sint-Geertruiklooster, de vroegere kerk van de Walen. Zij namen het in 1847 mee naar hun nieuwe gebouw. Er is echter ook een orgel van de Waalse Kerk in 1835 overgeplaatst naar Loon op Zand en aldaar door Van Hirtum vergroot. Het Bossche orgel is getuige enkele inscripties in de deuren van de kas oorspronkelijk in gebruik geweest voor de rooms-katholieke dienst. De Lutherse Gemeente kocht het binnenwerk van een oud kabinetorgel, gemaakt
door J.S. Strümphler. Het is gebouwd rond 1780. Dit binnenwerk werd achter het orgelfront geplaatst, voorzien van een provisorische kas. Van de kas van dit kabinetorgel ontbreekt ieder spoor.

Na de restauratie van het kerkgebouw in 1996 zijn er ook restauratieplannen voor het orgel gemaakt. Het is de bedoeling dat er
een passend binnenwerk voor het orgel wordt aangekocht, en dat dit in de oude kas wordt geplaatst. Het kabinetorgel zal daarna ook gerestaureerd kunnen worden, en hiervoor dient een passende kas te worden gemaakt. Inmiddels heeft men de beschikking over een 18e eeuwse windlade met pijpwerk uit de zeventiende en achttiende eeuw. Hiermee zou een orgel met negen stemmen op het manuaal en aangehangen pedaal kunnen worden gemaakt. Deze plannen zijn echter niet doorgegaan. In 2008 werd het kerkgebouw buiten gebruik gesteld en het orgel werd opgeslagen. De lege kas bleef in de kerk achter. Het orgel werd in 2014 gerestaureerd door J. C. van Rossum en in een 18e eeuws kabinet geplaatst. Het snijwerk werd gereconstrueerd naar voorbeeld van het kabinetorgel in Naarden. Daarna werd het kabinetorgel overgeplaatst naar de Grote Kerk.

De dispositie tot 2014:

Manuaal:
Prestant 8 D
Holpijp 8 B/D
Violon 8 D
Prestant 4 B
Fluit 4 B/D
Octaaf 2 B/D
Nachthoorn 2 B
Tremulant (D)

Huidige dispositie:

Manuaal:
Prestant 8′ (discant)
Holpyp 8′ (gedeeld)
Viol 8′ (discant)
Prestant 4′
Fluyt 4′ (gedeeld)
Octaf 2′ (gedeeld)
Nagthoorn 2′ (bas)