Tilburg, Nederland (Noord-Brabant) – Sint Josephkerk (Heuvelkerk) Hoofdorgel

Foto’s: Michiel van ’t Einde © 2015

  • Voor 1894 stond er in de Tilburgse Sint Jozefkerk een orgel van Wander Beekes. Dit is verkocht aan de parochiekerk te Geffen, en vervangen door een nieuw mechanisch sleepladen-orgel  van Franciscus Cornelius Smits jr. Deze orgelmaker werd gekozen op advies van pastoor Antonius Donatus Smits, broer van de orgelmaker. Op 29 maart 1894 werd het instrument in gebruik genomen, waarbij het bespeeld is door J.B. de Pauw uit Amsterdam en dhr. Vastersavendts, organist van de kerk. In 1955 is het gerestaureerd door de firma Elbertse. Op advies van dr. P.J. de Bruyn namens de KKOR werd de dispositie gewijzigd en een deel van het pijpwerk vernieuwd.
  • Het orgel is in 1989/1990 opnieuw gerestaureerd door Elbertse uit Soestdijk. Hierbij is het oorspronkelijke concept zoveel mogelijk gereconstrueerd. Op 18 februari 1990 werd het weer in gebruik genomen. Het instrument bezit een bijzondere constructie van de klavieren. Hoewel de dispositie een drieklaviers orgel weergeeft, heeft het er slechts twee. Het hoofdmanuaal bedient normaal gesproken twee ventielen: van de hoofdwerklade en van de echolade. Met behulp van een trede ‘Combinatie hoofdmanuaal’ is het mogelijk om het hoofdwerk af te sluiten, zodat – met uitgetrokken hoofdwerkregisters – enkel de stemmen van het echowerk klinken.
  • De toonhoogte is a1 = 427 Hz. De stemmingstemperatuur is evenredig zwevend en de winddruk is 83 mm.

Dispositie:

Manuaal: C – g3 Prestant 16′, Bourdon 16′ – 1894/1955, Principal 8′, Holpijp 8′, Diapason 4′ – oud pijpwerk, Quint 3′, Octaaf 2′ – 1894/1990, Plein Jeu III sterk – 1955, Trompet 8′ – 1894, Clairon 4′ – 1894.
Positief: C – g3 Salicionaal 8′, Principal 8′, Holpijp 8′, Octaaf 4′, Flûte Octaviante 4′, Picolo 2′, Sesquialter II sterk – 1955/1990, Fagot 16′ – 1894, Basson 8′ – 1894.
Echo (bespeeld vanaf hoofdwerk): Gamba 8′, Voix-Céleste 8′, Fluit 8′ – 1894/1990.
Pedaal: C – f1 Subbas 16′, Violon 16′, Holpijp 8′, Prestant 8′, Octaaf 4′ – 1894/1990, Bazuin 16′, Trompet 8′ – 1894/1955.
Koppelingen: Manuaal aan Positief, Manuaal aan Pedaal, Positief aan Pedaal.
Speelhulpen: Combinatie Hoofdmanuaal (schakelt Hoofdwerk en Echo), Combinatie Pedaal (schakelt tongwerken en Octaaf 4), Ventil Pedaal.