Antwerpen, Onze Lieve Vrouwekathedraal, Hoofdorgel

Foto’s: Herman Kippers © 2009

  • Pierre Schyven bouwde in 1888 tot 1891 het mechanische sleepladen-orgel achter het historische front uit 1657. De orgelkas is ontworpen door Ruberens en gemaakt door Erasmus Quellijn en Pieter Verbruggen. Verbruggen maakte in 1682 nog nieuw snijwerk. Het orgel is geheel gebouwd in de stijl van Cavaillé-Coll. Het orgel kon worden gebouwd dankzij een legaat van mej. Eugenia Kempeneers, die op 20 februari 1878 overleden was. Het geld kwam echter pas in 1888 vrij, waarna de bouw van het orgel begon. Op 17 december 1891 werd het orgel in gebruik genomen met een concert door Joseph Callaerts, organist van de kathedraal en als adviseur nauw betrokken bij het ontwerp van het instrument.
  • Er is Slechts één register in de loop van de tijd vervangen: de Quintatön 10 2/3′ van het Positif, welke in 1934 door een Quintatön 16′, en in 1951 door een Bourdon 16′ werd vervangen. In 1934 werd het instrument door de firma Stevens gerestaureerd. In 1973 werd het orgel wegens restauratie van het kerkgebouw gedemonteerd en opgeslagen. Nadat het schip van de kerk in 1983 weer gereed was gekomen begon de herbouw van het orgel. Er zijn hierbij geen wijzigingen aangebracht. De werkzaamheden werden door de firma Pels-d’Hondt uitgevoerd. Op 1 februari 1986 werd het orgel weer in gebruik genomen met een concert door Stanislas Deriemaeker, de vaste organist van de kathedraal.
  • In de jaren 2014-2018 vond er een grondige restauratie plaats. Deze restauratie is op 11 augustus 2014 van start gegaan. Adviseur bij de werkzaamheden was Koos van de Linde. De restauratie werd door de firma Schumacher uit Eupen uitgevoerd. Het orgel is weer in gebruik genomen met een concert door Peter Van de Velde op 13 april 2018.
  • De dispositie is bij de laatste restauratie niet gewijzigd.
  • Charles Marie Widor heeft nog op het orgel gespeeld.

Dispositie tot 2014:

Grand Orgue:
Montre 16
Bourdon 16
Gambe 16
Montre 8
Flûte harmonique 8
Bourdon 8
Diapason 8
Salicional 8
Viole de gambe 8
Prestant 4
Quinte 5 1/3
Mélophone 4
Flûte octaviante 4
Nazard 2 2/3
Doublette 2
Fourniture 6-7 r.
Cornet 5 r.
Bombarde 16
Trompette 8
Clairon 4

Positif expressif:
Quintatoen 16
Octave 8
Flûte harmonique 8
Bourdon 8
Mélophone 8
Gemshorn 8
Viole 8
Prestant 4
Flûte 4
Clarinette 8
Cor Anglais 8
Voix Angelique 8
Quint 2 2/3
Doublette 2
Larigot 1 1/3
Fourniture 4 r.
Ophicléïde 16
Trompette harmonique 8
Cromhorn 8
Clairon harmonique 4
Trémolo

Récit expressif:
Bourdon 16
Unda Maris 16
Diapason 8
Flûte traversière 8
Bourdon 8
Violon 8
Dolciana 8
Voix Céleste 8
Flûte octaviante 4
Gambe 4
Flageolet 2
Piccolo 1
Plein jeu 4 r.
Carillon 2r.
Basson 16
Trompette harmonique 8
Basson hautbois 8
Clairon harmonique 4
Voix humaine 8
Trémolo

Bombarde:
Flûte 16
Principal 8
Grosse flûte 8
Bourdon 8
Gambe 8
Prestant 4
Flûte 4
Gros Nazard 5 1/3
Tierce 3 1/5
Octavin 2
Cymbale 2  5-6r
Cornet 5r
Bombarde 16
Trompette 8
Clairon 4

Pédale:
Contrebasse 32
Contrebasse 16
Sous-basse 16
Quintatoen 12
Octave basse 8
Grosse flûte 8
Violoncelle 8
Quinte 6
Octavin 4
Flûte 4
Nazard 3
Contrebombarde 32
Bombarde 16
Trompette 8
Trompette quinte 6
Clairon 4

Koppelingen:
Positif au Pédal
Grand Orgue au Pédal
Récit au Pédal
Bombarde au Pédal
Positif au Grand Orgue
Récit au Grand Orgue
Bombarde au Grand Orgue
Récit au Positif
8′ grave Bombarde au Grand Orgue
8′ grave Récit au Grand Orgue

Speelhulpen:
Fonds (per klavier)
Mutation (per klavier)
Jeux 32 pieds
Sonette
Effets d’Orage
Grand Orgue à la Machine
Forte General d’Anches
Forte d’Anches (per werk)