Berlin-Haselhorst, Weihnachtskirche

Foto’s: Tjalling Roosjen © 2012

Het orgel van de Weihnachtskirche in Berlin-Haselhorst is een orgel met een bijzondere geschiedenis. Het werd in 1913/1914 gebouwd voor de hertog Georg von Saksen – Meiningen om geplaatst te worden in zijn particuliere concertzaal, de Schützenhaussaal te Meiningen. Op 19 april 1914 werd het instrument in gebruik genomen. Karl Straube gaf het eerste concert. De bouwer van dit orgel is Steinmeyer omdat het de enige bouwer was die in die tijd verplaatsbare speeltafels leverde. De dispositie werd onder advies van Max Reger samengesteld. Helaas kon de hertog maar 2 maanden genieten van zijn orgel. De hertog overleed plotseling op 27 juni 1914. Daarna werd het orgel nauwelijks nog gebruikt.

In 1937 plaatste Steinmeyer het orgel over naar de in 1934/1935 gebouwde Gemeindesaal in Berlin, die door de Sankt Nikolaigemeinde gebruikt werd. Het orgel kreeg een vlak front met niet – sprekende pijpen. Op 31 oktober 1937 werd het orgel in gebruik genomen. Na de Tweede Wereldoorlog moest het orgel gerepareerd worden omdat het kerkgebouw lichte schade zoals gesprongen vensters, had opgelopen. Plannen voor een nieuwe speeltafel en het wijzigen van de dispositie vonden geen doorgang.

In 1965/1966 werd de kerkzaal grondig verbouwd. Er waren plannen om het orgel te verkopen, maar dat ging niet door.Het front uit 1937 werd wel verwijderd. Daarvoor is een schrootjeswand in de plaats gekomen. Hierdoor heeft het orgel geen front. Het orgel is ondanks deze uiterlijke verandering zeer gaaf bewaard gebleven en daardoor een uniek monument voor de stad Berlijn. Christian Scheffler restaureerde het orgel in de jaren 2006/2007.

I. Manual:    II. Manual:    III. Manual   (in zwelkast): Pedal:    Koppelingen:   
Rohrflöte 16′ Geigenprinzipal  8′ Stillgedeckt 16′ Kontrabaß 16′ I. Manual – II. Manual 
Prinzipal 8′ Konzertflöte 8′ Hornprinzipal 8′ Subbaß 16′ I. Manual – III. Manual 
Viola di Gamba 8′ Quintatön 8′ Jubalflöte   8′ Zartbaß 16′ – transm. II. Manual – III. Manual
Doppelgedackt 8′ Bourdon 8′ Nachthorn 8′  Quintbaß 10 2/3′ Pedal – I. Manual
Gemshorn 8′ Dulziana 8′ Echogamba 8′ Oktavbaß 8′ Pedal – II. Manual
Oktave 4′ Hohlflöte 4′ Salizional 8′  Violoncello 8′ Pedal – III. Manual
Rohrflöte 4′ Violine 4′ Vox Coelestis 8′ (vanaf c) Gedecktbaß 8′ – transmissie Superoktavkoppel  III. Manual
Quinte 2 2/3′  Flautino 2′ Prestant 4′ Choralbaß 4′ Suboktavkoppel III. Manual
Oktave 2′ Mixtur 3 fach (2′) Fernflöte 4′ Posaune 16′    
Mixtur 4 fach (1 1/3′)  Oboe 8′ Nasard   2 2/3′ Baßtrompete 8′ – transmissie Speelhulpen:   
Trompete 8′     Blockflöte 2′     2 freie Kombinationen
        Terz 1 3/5′     Leerlaufkoppel I. Manual
        Prog.-Harmonika 3-4 f (2 2/3′)     Pianopedal II. Manual
        Tuba 8′     Pianopedal III.Manual
        Tremolo       Generaltutti  
                Zungenabsteller  
                Walze