Nieuwleusen, De Voorhof

Foto en info: Jan Peter Teeuw

Het Van Dam-orgel

Oorspronkelijk is dit instrument gebouwd als tweeklaviers orgel met aangehangen pedaal door de firma Van Dam, orgelbouwers te Leeuwarden. Over de beginjaren van het orgel is weinig bekend. In 1895 werd het instrument geplaatst in de Geref. Schinkelkerk te Amsterdam-Zuid, gebouwd in het jaar 1890. Waar het orgel echter voor die tijd gestaan heeft, is onduidelijk. Er wordt gedacht dat het in een Rooms Katholieke kapel heeft gestaan, maar zekerheid hieromtrent bestaat er niet. Ook het bouwjaar van het orgel is daardoor onbekend.

In de Schinkelkerk werd het orgel geplaatst door P. van Dam – Fa. L. van Dam & Zonen uit Leeuwarden. Het ontving aldaar eerst een plaats boven de preekstoel, maar werd in 1962 naar de andere kant van de kerk verplaatst door orgelbouwfirma Verschueren uit Heythuysen. Het orgel ontving hierdoor een betere plek op een galerij en er was nu tevens de mogelijkheid om het orgel uit te breiden. Op het bovenwerk kwam er een Flageolet 1’, Kwint 1 1/3’ en een Scherp III/IV bij; tevens kreeg het orgel een zelfstandig pedaal bestaande uit vijf stemmen: Subbas 16’ (Van Dam), Prestant 8’, Gedekt 8’, Fagot 16’ en Schalmei 4’. Het hoofdwerk bleef ongewijzigd en kende dezelfde dispositie als de huidige.

In 1975 is het orgel verplaatst naar de Raphaëlpleinkerk, die eigendom was van dezelfde Geref. Kerk van Amsterdam-Zuid: beide kerken vormden één gemeente. Het orgel werd naar de Raphaëlpleinkerk verplaatst, omdat het eerdere Valckx en Van Kouteren-orgel was doorgebrand. De kerk zat derhalve nu zonder orgel.

Op 16 april 1996 is het orgel door de Geref. Kerk (vrijgemaakt) te Nieuwleusen gekocht van de Geref. Kerk te Amsterdam-Zuid. Met de firma Pels & Van Leeuwen, orgelbouwers te ’s Hertogenbosch, werd gelijktijdig het contract getekend voor de demontage, reconstructie en plaatsing in de nieuw te bouwen kerk ‘De Voorhof’ te Nieuwleusen.

Door Pels & Van Leeuwen zijn enige wijzigingen aangebracht. De Schalmei 4’ in het pedaal is vervangen door een Trompet 8’. De Bourdon 16’ is gereconstrueerd. De in 1962 ingekorte Viola da Gamba 8’ en de eveneens in 1962 ingekorte Salicionaal 4’ zijn hersteld, terwijl de Nachthoorn 2’ is gereconstrueerd. De officiële ingebruikname vond, tegelijk met de ingebruikname van het kerkgebouw, plaats op 18 september 1998. Sinds 2003 is het orgel in onderhoud bij Orgelmakerij Boogaard te Rijssen.

De huidige dispositie:

Hoofdwerk: (C-g3)
Bourdon 16
Prestant 8
Roerfluit 8
Octaaf 4
Prestantquint 3
Octaaf 2
Mixtuur III B/D
Cornet IV
Trompet 8 B/D

Bovenwerk: (C-g3)
Holpijp 8
Salicionaal 8
Viola di Gamba 8
Salicionaal 4
Roerfluit 4
Nachthoorn 2
Dulciaan 8
Tremulant

Pedaal: (C-f1)
Subbas 16
Prestant 8
Gedekt 8
Octaaf 4
Fagot 16
Trompet 8

Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal – Hoofdwerk.