Foto’s: Bram Luteyn © 2025
Het orgel in de Sint Peterskerk in Endingen am Kaiserstuhl (Baden-Württemberg) is door Ferdinand Stieffell in 1779 als éénklaviers instrument gebouwd. In 1892 heeft Merkling het instrument vergroot met een tweede manuaal met vier stemmen. Hij plaatste tevens een vrijstaande speeltafel. De Freiburgse firma Willy Dold breidde het sleepladen-orgel in 1955 uit tot 3 manualen en een vrij pedaal. De tractuur werd nu elektrisch aangelegd.
Omdat het grootste gedeelte van het pijpwerk van Stieffel, evenals de hoofdwerkladen, bewaard waren gebleven, was het haalbaar om bij een restauratie door de firma Fischer & Krämer in 1987 het Hoofdwerk te reconstrueren. Er werd een nieuwe mechanische tractuur gemaakt. De dispositie van het Pedaal werd vergroot, en het orgel kreeg een Zwelwerk als tweede klavier, met 17 stemmen. Een gedeelte van de ‘nieuwe’ stemmen is gemaakt met oud Stieffell-pijpwerk uit de voorraad van de orgelmakers. Het orgel heeft nu in totaal 41 stemmen.
Dispositie:
HAUPTWERK (C – g3) 56 TOETSEN: Bourdon 16′ – 1779, Principal 8′ – deels 1779, Gamba 8′ (B/D) – oud Stieffell-pijpwerk, Flauttravers 8′, Salicional 8′ – 1779, Coppel 8′ – 1779, Praestant 4′ – 1779, Flöten 4′ – 1779, Quint 3′ – 1779, Superoctav 2′ – 1779, Terz 1 3/5′ – 1779, Larigot 1 1/3′ – 1779, Mixtur 4 fach, Trompete 8′ (discant), Fagot 8′ (bas).
SCHWELLWERK (C – g3) 56 TOETSEN: Bourdon Doux 8′, Flûte 8′, Bourdon 8′ – oud Stieffell-pijpwerk, Dulciana 8′, Voix Céleste 8′, Praestant 4′ – oud Stieffell-pijpwerk, Flûte à Cheminée 4′, Nazard 2 2/3′, Doublette 2′ – oud Stieffell-pijpwerk, Tierce 1 3/5′ – oud Stieffell-pijpwerk, Sifflet 1′ – oud Stieffell-pijpwerk, Fourniture 5 fach, Basson 16′, Trompette 8′, Hautbois 8′, Cromorne 8′, Clairon 4′, Tremulant.
PEDAL (C – f1) 30 TOETSEN: Principalbaß 16′ – deels 1779, Subbaß 16′, Octavbaß 8′, Bourdonbaß 8′, Flautbaß 4′, Mixtur 6 fach – deels 1779, Bombarde 16′, Posaunbaß 8′ – deels 1779, Clairon 4′.
KOPPELINGEN: Hauptwerk – Schwellwerk, Pedal – Hauptwerk, Pedal – Schwellwerk.
SPEELHULPEN: Zungen an/ab, Mixturen an/ab.