Stockholm, Sanct Jacobs Kyrka

Foto’s: Bram Luteyn © 2019

Het grote orgel van de Sint Jacobskerk in Stockholm (Stockholms län) werd oorspronkelijk gebouwd in 1746 door Olof Hedlund. Hij bouwde een tweeklaviers orgel met dertig stemmen. Carl Hårleman ontwierp een uitbundige barokke orgelkas, die versierd werd met houtsnijwerk van Petter Norberg. Olof Schwan voerde in 1793 en 1794 een restauratie uit, waarbij het het orgel ook uitbreidde met enkele stemmen. Het oude werk werd echter in 1816 op de orgelkas na afgebroken. In 1840 bouwde Per Zacharias Strand een nieuw orgel achter het front met drie manualen en pedaal en 43 stemmen. De oude frontpijpen werden niet meer aangesloten. Adviseur bij de bouw was Gustaf Adolf Mankell, organist van de kerk. De firma Setterquist breidde het orgel in 1914 uit tot 62 stemmen. In 1930 werd het geheel omgebouwd en uitgebreid tot 83 stemmen door Åkerman & Lund, onder advies van Waldemar Åhlén, de toenmalige organist van de kerk. Er werd ook een Fjärrverk aangelegd. Het instrument vertoonde echter veel storingen, mede door de pneumatiek, zodat de firma Marcussen de opdracht kreeg het orgel geheel te herbouwen. Dit werk werd in 1976 voltooid. Het orgel, dat nu mechanische sleepladen met electrische registertractuur kreeg, had wederom 83 stemmen. De oude frontpijpen zijn nu wel weer in gebruik genomen. Het Fjärrverk uit 1930 is ook bewaard gebleven en aangesloten via een elektrische verbinding.

Dispositie:

Manual I (Huvudverk): C – a3 Borduna 16′ – 1840, Prestant 8′ – 1746, Halflöjt 8′ – deels oud, Traversflöjt 8′, Kvinta 5 1/3′ – 1840, Oktava 4′, Nachthorn 4′, Kvinta 2 2/3′, Oktava 2′, Cornett 5 kor, Fourniture 5-6 kor, Mixtur 5-7 kor, Scharf 3 kor, Trumpet 16′, Trumpet 8′, Trumpet 4′.
Manual II (Öververk): C – a3  Rörflöjt 8′ – 1914, Angelica 8′ – 1862, Kvintadena 8′, Prestant 4′ – 1746, Blockflöjt 4′, Ekoflöjt 4′ – 1914, Oktava 2′, Waldflöjt 2′, Sesquialtera 2 kor, Scharf 5-6 kor, Dulcian 16′, Krummhorn 8′, Tremulant.
Manual III (Svällverk): C – a3  Dubbelflöjt 8′ – 1914, Flûte Harmonique 8′ – 1862, Oktava 4′ – 1914, Traversflöjt 4′, Piccolo 2′ – deels oud, Cornett 3 kor – 1840, Mixtur 5 kor – deels oud, Bombarde 16′, Trompette Harmonique 8′, Bassethorn 8′ – 1840, Clairon 4′, Tremulant.
Manual IV (Svällverk): C – a3  Borduna 16′ – 1840, Principal 8′ – 1862, Gedackt 8′ – 1862, Gamba 8′ – 1914, Voix Céleste 8′ – deels oud, Oktava 4′ – 1914, Flöjt 4′ – 1840, Nasat 2 2/3′, Flagflöjt 2′, Ters 1 3/5′, Sivflöjt 1′, Mixtur 6 kor, Septsymbel 3 kor, Oboe 8′ – 1914, Voix Humaine 8′, Tremulant.
Manual V (Fjärrverk): C – a3  Lieblich Gedackt 16′ – 1930, Cremona 8′ – 1930, Viola Céleste 8′ – 1930, Tibia Major 8′ – 1930, Flûte Amabile 8′ – 1930, Flöjtprincipal 4′ – 1930, Fugara 4′ – 1930, Fjärrflöjt 4′ – 1930, Kvinta 2 2/3′ – 1930, Flautino 2′ – 1930, Septima 1 1/7′ – 1930, Harmonia Aetheria 3 kor – 1930, Clarinett 8′ – 1914, Tremulant.
Pedal: C – f1 Untersatz 32′ – deels oud, Prestant 16′ – 1746, Principal 16′ – 1914, Subbas 16′ – 1914, Gedackt 16′ – 1914, Oktava 8′ – 1914, Borduna 8′ – 1914, Oktava 4′ – deels oud, Rörflöjt 4′ – deels oud, Nachthorn 2′, Mixtur 6 kor – deels oud, Kontrabasun 32′ – 1914, Basun 16′, Fagott 16′, Trumpet 8′, Clairon 4′ – deels oud.
Couplers: Manual I – Manual II, Manual I – Manual III, Manual I – Manual IV, Manual III – Manual IV, Pedal – Manual I, Pedal – Manual II, Pedal – Manual III, Pedal – Manual IV.
Accessories: 16 Setzerkombinationer, Registersvällare.